Ορθοδοξία και αίρεση στους Εκκλησιαστικούς Ιστορικούς του Δ, Ε, ΣΤ αιώνα

Η παρούσα έρευνα στηρίχτηκε καταρχήν πάνω στη μελέτη των εκκλησιαστικών ιστορικών του τέταρτου, πέμπτου και έκτου αιώνα, οι οποίοι εξιστορούν γεγονότα από τη γένεση της Εκκλησίας ως τις ημέρες τους. Μολονότι η χρονική περίοδος είναι μακρά, δεν δυσκόλεψε ιδιαίτερα την έρευνα, γιατί το ενδιαφέρον της μελέτης στρέφεται σ' αυτο πού λέμε ορθοδοξία και αίρεση. Με άλλα λόγια το επίκεντρο βρίσκεται στο περιεχόμενο της χριστιανικής διδασκαλίας σε σχέση προς αυτο πού χαρακτηρίζεται ως εκτροπή από την αλήθεια του κοινού σώματος της Εκκλησίας. Όπως καταλαβαίνει κανείς εύκολα, τόσο οι αφορμές όσο και ο χαρακτήρας ενός τέτοιου θέματος δίνουν την ευκαιρία με το παραπάνω να γίνει μια ευσύνοπτη έκθεση της δογματικής διδασκαλίας, ή οποία δεν έχει καμιά σχέση με κανένα δογματισμό είναι το περιεχόμενο μιας διδασκαλίας όπως το ζει μια κοινότητα μέσα σε δραματικά ιστορικά γεγονότα. Από την έκθεση τούτη εξάλλου γίνεται φανερό πώς δεν είναι μπορετο να γράφεται σήμερα δογματική δίχως προϋποθέσεις βιβλικής θεολογίας και ιστορικοδογματικής έρευνας, μια και οι εκκλησιαστικοί ιστορικοί δείχνουν καθαρά και ξάστερα ότι η Εκκλησία τόσο στη ζωή της όσο και στις κάθε τόσο συγκρούσεις της προς άλλους τρόπους ζωής και διδασκαλίας στα βιβλικά γεγονότα ανέτρεχε και τη ζωντανή παράδοση ερευνούσε. (. . .) (ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΛΟΓΟ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)