Ο πατριαρχικός ναός του Αγίου Γεωργίου

ΠΕΡΙΛΗΨΗ 15/04/2022 ΣΤΟ WEB FullName is : ITEM.CCCPRWEB2 Caption is : Περίληψη Εκδοσης Στην καθ' ημάς ανατολή, το δώρο ήταν πάντοτε ένδειξη σεβασμού προς το πρόσωπο του αποδέκτη του. Κάποτε, γράφει ο Πλούταρχος, ένας φτωχός γεωργός διασταυρώθηκε με τον βασιλιά του. Δεν είχε τίποτε να του δωρίσει. Όμως, έτρεξε στο κοντινότερο ρυάκι, γέμισε τις φούχτες του με νερό και τις πρόσφερε στον βασιλιά για να πιει. Ο βασιλιάς χαμογέλασε και δέχθηκε το ταπεινό δώρο, ικανοποιημένος από την καλή πρόθεση του υπηκόου του. Στην Παλαιά Διαθήκη (Βασιλειών Α'), ο Σαούλ λέει στο παιδί που τον συνοδεύει: "και ιδού πορευσόμεθα, και τι οίσομεν τω ανθρώπω του Θεού;" [και αν πάμε, τι θα δώσουμε στον άνθρωπο του Θεού;] "ότι οι άρτοι εκλελοίπασιν εκ των αγγείων ημών, και πλείον ουκ έστι μεθ' ημών εισενεγκείν τω ανθρώπω του Θεού το υπάρχον ημίν" [στα αγγεία μας δεν υπάρχουν ψωμιά και δεν έχουμε πια τίποτε δικό μας για να του δωρίσουμε]. "Και προσέθετο το παιδάριον αποκριθήναι τω Σαούλ και είπεν ιδού εύρηται εν τη χειρί μου τέταρτον σίκλου αργυρίου, και δώσεις τω ανθρώπω του Θεού, και απαγγελεί ημίν την οδόν ημών" [και του απάντησε το παιδί: εδώ έχω στο χέρι μου ένα νόμισμα ενός τετάρτου ασημένιου σίκλου. Θα το δώσεις στον άνθρωπο του Θεού και εκείνος θα μας πει ποιος είναι ο δρόμος μας]. [...] (Από τον πρόλογο της έκδοσης)

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΚΔΟΣΗΣ FullName is : ITEM.CCCPRDESCR4 Caption is : Περιεχόμενα Εκδοσης Πρόλογος Νικολάου Ι. Μέρτζου Πρόλογος Νικολάου Εμμ. Μάνου ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΓΙΟΥΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥΣ ΕΩΣ ΤΟ ΦΑΝΑΡΙ: ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΟΥ ΟΙΚΟΥ Οι μονές του Πέμπτου Λόφου Οι "σουργούνηδες" Οι Άγιοι Απόστολοι Η απώλεια της Παμμακάριστου: Το γεγονός και η χρονολόγησή του Εσωτερικές έριδες Η αφορμή για την απώλεια της Παμμακάριστου κατά τον Δωρόθεο Ο "beylerbey" Χρονολόγηση Οι ναοί και ο ιερός ισλαμικός νόμος Ενδείξεις πληθυσμιακών αλλαγών Γεγονότα που συνδέονται με την εγκατάλειψη της Παμμακαρίστου Εικόνα εγκαταλείψεως προ του 1586 Χρονολογία εγκαταλείψεως του ναού Χρονολογία μετατροπής σε τέμενος Οι σχέσεις του Νικηφόρου με την αυλή Τα "οσπήτια των Βλάχων" Ο ναός της Παραμυθίας Η "οικία του Βλάτου" Μπογδάν Σαράϊ Τα "οσπήτια του Ράλη" Το στεγαστικό πρόβλημα του Πατριαρχείου κατά τον Μελέτιο Πηγά Η εκδοχή του Αγίου Δημητρίου Ξυλόπορτας Εικασίες για τον Άγιο Δημήτριο Άγιος Γεώργιος Ποτηρά Πηγές για τον Άγιο Δημήτριο Ξυλόπορτας Γεωγραφικά χαρακτηριστικά της περιοχής Ο ναός της Παναγίας της Παραμυθίας Η μονή Προδρόμου ως πατριαρχικός οίκος Η γεωγραφική ταύτιση μονών με βάση τις κινστέρνες Η εγκατάσταση του Πατριαρχείου "εν Διπλοφαναρίω" Φανάριον και Διπλοφανάριον Ναοί του Αγίου Γεωργίου και της Θεοτόκου στις παρυφές του Πέμπτου Λόφου Πληθυσμιακές ανακατατάξεις Η "κρυφή" θύρα και η "Μονή της Αναστάσεως" Το Φανάρι ως ιδεολογικός χώρος (18ος - 19ος αιώνας) Επίλογος Σημειώσεις Ο ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ Η ιστορία Το αρχικό μονύδριο του Αγίου Γεωργίου και η θέση του: μία σοφή επιλογή Η ανέγερση του πατριαρχικού ναού στα 1614 Η ανέγερση του σημερινού ναού και οι μετέπειτα ανακαινίσεις του Η τυπολογία: μία τρίκλιτη βασιλική με ακανόνιστη κάτοψη που μαρτυρεί τη δύναμη της παράδοσης Ο κυρίως ναός: η ευρηματική λύση του αρχιτέκτονα Νικηταΐδη Το Ιερό Βήμα: τρισυπόστατο με τρεις αψίδες προερχόμενες από διαφορετικές χρονικές περιόδους - Άγιος Γεώργιος, Παναγία Παμμακάριστος, Τρεις Ιεράρχες Το δυτικό τμήμα του ναού Η τοξωτή στοά: λειτουργικό στοιχείο και χαρακτηριστικό γνώρισμα του πατριαρχικού ναού Ο γυναικωνίτης: διώροφος για να εξυπηρετεί το πλήθος των πιστών Τα ανοίγματα: οι θύρες και τα διαφορετικού τύπου παράθυρα Η κατασκευή: μαρτυρεί τις διαφορετικές οικοδομικές φάσεις του ναού Η μορφολογία: μεταβυζαντινή αρχιτεκτονική, Αναγέννηση και νεοκλασικισμός Ο εσωτερικός χώρος: μυστικισμός και ανανέωση Η διακόσμηση Οι τρεις είσοδοι στον τρισυπόστατο ναό, η βασίλειος πύλη Το επιβλητικό μπαρόκ τέμπλο και τα προσκυνητάρια Ο πατριαρχικός θρόνος: ένα υπέροχο έργο τέχνης με μακρά παράδοση Ο άμβωνας: παραδοσιακός, κατασκευασμένος από καρυδιά και σεντέφι Άλλα ιστορικά εκκλησιαστικά έπιπλα. Το παγκάρι και τα αναλόγια των ψαλτών Οι λάρνακες των ιερών λειψάνων Οι επιγραφές και οι ανάγλυφες εικόνες Ο διαχωρισμός των οικοδομικών φάσεων Η ανάλυση των στοιχείων Η ανακαίνιση του ναού στα 1836 από τον Πατριάρχη Γρηγόριο ΣΤ' Ο αρχιτέκτονας Χατζή Νικολής Νικηταΐδης Η οικοδόμηση του ναού στα 1720 από τον Πατριάρχη Ιερεμία Γ': μία τρίκλιτη βασιλική Ο ναός που ανεγέρθηκε από τον Πατριάρχη Τιμόθεο Β' στα 1614: μία τρίκλιτη βασιλική αφιερωμένη στον Άγιο Γεώργιο και την Παναγία Παμμακάριστο Η τελευταία ανακαίνιση στα 1992 - 1994 από τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο Α' τον "ανακαινιστή" Ο πατριαρχικός ναός του Αγίου Γεωργίου: Πρότυπο για τους ναούς του Νέου Ελληνισμού Η τρίκλιτη βασιλική κατά τον 18ο αιώνα Η εξέλιξη της τρίκλιτης βασιλικής κατά τον 19ο αιώνα: Οι εκκλησίες του Νέου Ελληνισμού Οι ναοί που ανακαινίζονται Σημειώσεις ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΟΥ ΝΑΟΥ Εισαγωγή Παναγία Παμμακάριστος (ψηφιδωτή) Ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος (ψηφιδωτή) Η Αγία Ευφημία Ιησούς Χριστός η Άμπελος Η Παναγία με προφήτες Ο Άγιος Γεώργιος Ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος Ο Άγιος Νικόλαος Ο Άγιος Σπυρίδων Παναγία "Άνωθεν οι προφήται" [...]