Οι Κομνηνοί

Στις μύχιες σκέψεις και στους στόχους μου, εδώ και πολλές δεκαετίες, ήταν η ανεύρεση και η εκτύπωση, σε περιορισμένο αριθμό βέβαια, του περιοδικού ΟΙ ΚΟΜΝΗΝΟΙ, που εκδόθηκε στην Τραπεζούντα κατά την περίοδο της Ρωσικής Κατοχής (1916-1918) με πρωτοβουλία ομάδας διανοούμενων Τραπεζουντίων, υπό τον Μητροπολίτη Χρύσανθο Φιλιππίδη. Την επιμέλεια της έκδοσης είχε ο φιλόλογος του Φροντιστηρίου Τραπεζούντας Ισραήλ Βασιλειάδης. Όλο αυτό το διάστημα δεν είδα τον «λέοντα», αλλά ούτε και τα ίχνη του, εκτός από μία σελίδα εξωφύλλου ενός τεύχους δημοσιευμένη στις "Ζωντανές Μνήμες του Πόντου" με τη φροντίδα της κυρίας Άννας Θεοφύλακτου. Μετά από πολλά χρόνια πληροφορήθηκα ότι το μοναδικό πλήρες σώμα του περιοδικού ΟΙ ΚΟΜΝΗΝΟΙ βρισκόταν στα χέρια της κόρης του Ισραήλ Βασιλειάδη, Γαλάτειας Βασιλειάδη και στη συνέχεια του υιού της δρ. Κώστα Βασιλειάδη, ιατρού καρδιολόγου, ενός επιστήμονα υψηλών προοπτικών και με πολλά ενδιαφέροντα για τη σύγχρονη ιστορία. Σκέφτομαι πως ο Κώστας Βασιλειάδης, αν τον κέρδιζε η επιστήμη της Ιστορίας και όχι της Ιατρικής, την οποία από ετών ευδοκίμως υπηρετεί, θα είχε προσφέρει πολλά στη διερεύνησή της. Ο Κώστας Βασιλειάδης μελέτησε εξαντλητικά όλο το περιοδικό και συνέταξε μια εκτενή εισαγωγή στην οποία παραθέτει και άλλα στοιχεία από νεότερες δημοσιεύσεις ελληνικές και ξένες, που αναφέρονται στην κρίσιμη περίοδο της Ρωσικής Κατοχής που συμπίπτει με τον χρόνο έκδοσης του περιοδικού. Με πολλή φροντίδα και κόπο συνέλεξε και το φωτογραφικό υλικό που δημοσιεύεται στο τέλος του περιοδικού. Αποφασίσαμε να παραμείνει η αρχική αρίθμηση του περιοδικού στην πάνω πλευρά της σελίδας και να τεθεί νέα αρίθμηση στην κάτω πλευρά, που να περιλαμβάνει όλο το κείμενο. Προστέθηκαν επίσης, για τη βοήθεια του αναγνώστη, συνοπτικά τα περιεχόμενα στις σελ. 5, 6 και 7. Κλείνοντας αυτό το προλογικό σημείωμα πρέπει να αναφέρω τις τεράστιες δυσκολίες που αντιμετώπισα ως εκδότης για την αναπαραγωγή αυτού του ιστορικού περιοδικού, γιατί χρειάστηκε να επιστρατεύσω γνώσεις παπυρολόγου και εξειδικευμένες γνώσεις των αδυναμιών των παλαίτυπων βιβλίων. Ευτύχησα να έχω πολύτιμους συμπαραστάτες και συνεργάτες τους νέους εκδότες Δέσποινα και Παύλο Κυριακίδη, τον Μιχάλη Νόττα, τον Δημήτρη Κερασίδη και την Σταυρούλα Ομουρίδου, που ασφαλώς χωρίς τη βοήθειά τους θα ήταν ανέφικτη η παρουσίαση αυτού του πολύτιμου έργου. Τάσος Κυριακίδης

ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΕΚΔΟΤΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ SUMMARY ΑΝΑΤΥΠΩΣΗ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ "ΟΙ ΚΟΜΝΗΝΟΙ" Τεύχος 1 Η Πεντηκοστή, υπό του Τραπεζούντος Χρυσάνθου Η Αγία Σοφία, υπό Χ.Φ. Ο Τάφος Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, υπό Ν. Βασιλειάδου Η τύχη της Θράκης, υπό Γ. Βιζυηνού Δύο Ιστορικοί σταθμοί 1461 και 1916, υπό Ισραήλ Σ. Βασιλειάδου Χρονικά Τεύχος 2 Τηλεγραφήματα της Α. Α. Υψηλότητος του Μ. Δουκός Νικολάου Νικολάεβιτς προς την Α. Σ. τον Μητροπολίτην Τραπεζούντος Λόγος της Α. Σ. του Μητροπολίτου Τραπεζούντος Κυρίου Κου Χρυσάνθου, εκφωνηθείς κατά την 29ην Μαΐου Σ' ένα δένδρο, ποίημα υπό Κωνσταντίνου Χατζοπούλου Δύο ιστορικοί σταθμοί, υπό Ισραήλ Σ. Βασιλειάδου (καθηγητού) Υγιεινή των ατόμων και συνοικισμών, υπό Θ. Κ. Θεοφυλάκτου, (ιατρού) Χρυσός από την θάλασσαν, υπό Φ. Χειμωνίδου, (καθηγητού) Διηγήματα Χρονικά Τεύχος 3 Η Κρίσις, υπό της Α. Σ. του Μητροπολίτου Τραπεζούντος Κυρίου Κου Χρυσάνθου Οι Κομνηνοί, υπό Ν. Λιθοξόου, (Γυμνασιάρχου) Δύο ιστορικοί σταθμοί, υπό Ισραήλ Σ. Βασιλειάδου (καθηγητού) Υγιεινή των ατόμων και συνοικισμών, υπό Θ. Κ. Θεοφυλάκτου, (ιατρού) Ο ποιητής Γεώργιος Βιζυηνός, υπό Ν. Βασιλειάδου, (ιατρού) Χρονικά Τεύχος 4 Αλληλεγγύη και Σύνδεσμοι Οι Κομνηνοί, υπό Ν. Λιθοξόου, (Γυμνασιάρχου) Δύο ιστορικοί σταθμοί, υπό Ισραήλ Σ. Βασιλειάδου (καθηγητού) Υγιεινή των ατόμων και συνοικισμών, υπό Θ. Κ. Θεοφυλάκτου, (ιατρού) Μέταξα και άρτος από ξύλα, υπό Φιλίππου Απ. Χειμωνίδου (καθηγητού) Περί τύφου, υπό Ιωσήφ Γεωργιάδου, (ιατρού) Ο ποιητής Γεώργιος Βιζυηνός, υπό Ν. Βασιλειάδου, (ιατρού) Τεύχος 5 Πίστις και Θάρρος, υπό της Α. Σ. του Μητροπολίτου Τραπεζούντος Κυρίου Κου Χρυσάνθου Οι Κομνηνοί, υπό Ν. Λιθοξόου, (Γυμνασιάρχου) Η Αυτοκράτειρα Ελένη, μετάφρασις εκ του Γερμανικού υπό Ελευθερίου Κούση Δύο ιστορικοί σταθμοί, υπό Ισραήλ Σ. Βασιλειάδου, (καθηγητού) Υγιεινή των ατόμων και συνοικισμών, υπό Θ. Κ. Θεοφυλάκτου, (ιατρού) Ο πόλεμος και οι λιθάνθρακες, υπό Φιλίππου Απ. Χειμωνίδου, (καθηγητού) Ο ποιητής Γεώργιος Βιζυηνός, υπό Ν. Βασιλειάδου, (ιατρού) Χρονικά Τεύχος 6 Τα Γυμνάσια και η ελληνική γλώσσα, υπό της Α. Σ. του Μητροπολίτου Τραπεζούντος Κυρίου Κου Χρυσάνθου Η Αυτοκράτειρα Ελένη, μετάφρασις εκ του Γερμανικού υπό Ελευθερίου Κούση Δύο ιστορικοί σταθμοί, υπό Ισραήλ Σ. Βασιλειάδου, (καθηγητού) Υγιεινή των ατόμων και συνοικισμών, υπό Θ. Κ. Θεοφυλάκτου, (ιατρού) Η αλχημεία και το ράδιον, υπό Φιλίππου Απ. Χειμωνίδου, (καθηγητού) Ο λοιμός του Θουκυδίδου, υπό Ιωσήφ Γεωργιάδου, (ιατρού) Ο ποιητής Γεώργιος Βιζυηνός, υπό Ν. Βασιλειάδου, (ιατρού) Χρονικά Τεύχη 7 Η άφιξις εις την Τραπεζούντα της Α. Α. Υψηλότητος του Μ. Δουκός Νικολάου Νικολάεβιτς, αντιβασιλέως του Καυκάσου και αρχιστρατήγου και η γενομένη εις αυτόν υποδοχή Ευστάθεια και χαρακτήρ, υπό της Α. Σ. του Μητροπολίτου Τραπεζούντος Κυρίου Κου Χρυσάνθου Περί «Τραπεζουντίας διαλέκτου» μελέται Ελευθερίου Κούση Οι Κομνηνοί, υπό Ν. Λιθοξόου (Γυμνασιάρχου) Υγιεινή των ατόμων και συνοικισμών, υπό Θ. Κ. Θεοφυλάκτου, (ιατρού) Η αλχημεία και το ράδιον, υπό Φιλίππου Απ. Χειμωνίδου, (καθηγητού) Προς την Τουρκιά, (ποίημα) υπό Ιωσήφ Γεωργιάδου, (ιατρού) Ο ποιητής Γεώργιος Βιζυηνός, υπό Ν. Βασιλειάδου, (ιατρού) Δημηγοριών Θουκυδίδου ρητορική και γραμματική ανάλυσις, υπό Γ. Κ. Παπαδοπούλου Η Πατρίδα, (διήγημα) υπό Α. Καρκαβίτσα Χρονικά Τεύχη 8-29 [...] ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΕΙΚΟΝΩΝ